طبق تحقیقات سازمان جهانی بهداشت در هر 8 ثانیه یک نفر در دنیا به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد.
نتایج تحقیقات حاکی از آن است چنانچه افراد در سنین نوجوانی شروع به کشیدن سیگار کنند (بیش از 70 درصد موارد سیگاری شدن در این مرحله اتفاق می‌افتد) و مدت 20 سال یا بیشتر به این عمل ادامه بدهند بین 20 تا 25 سال زودتر از افرادی که به هیچ‌وجه در زندگی سیگار نکشیده‌اند، خواهند مرد.
تنها سرطان ریه یا بیماریهای قلبی پیامدهای استعمال دخانیات نیست بلکه مجموعه‌ای از مسایل و مشکلات بهداشتی در ارتباط با مصرف مواد دخانی وجود دارد که می‌تواند به لحاظ شرایط جسمانی و مقاومت ایمنی در افراد سیگاری بروز می‌کند، که برخی از آنها عبارتند از:
1- از دست دادن موها
با تضعیف سیستم ایمنی افراد سیگاری در اثر مصرف مواد دخانی، بدن این افراد مستعد ابتلا به انواع بیماریها از جمله «لوپوس اریتماتوز» می‌شود که این بیماری می‌تواند عامل از دست دادن موها، ایجاد زخم در دهان، جوش‌های پوست روی صورت، سر و دست‌ها شود.
2 - آب مروارید (کاتاراکت)
افراد سیگاری 40 درصد بیش از افراد دیگر در معرض ابتلا به آب مروارید، کدر شدن عدسی چشم و ممانعت از عبور نور و در نهایت نابینایی هستند.
3 - چین و چروک
استعمال دخانیات باعث از بین بردن پروتئین‌های انعطاف دهنده پوست می‌شود؛ همچنین باعث تحلیل بردن ویتامین A و محدود کردن جریان خون در عروق پوست می‌گردد.
پوست افراد سیگاری خشک و دارای خطوط و چین خوردگی‌های ریزی در اطراف لبها و چشمهاست.
4 - ضایعات شنوایی
افراد سیگاری 3 برابر بیش از افراد غیر سیگاری به عفونت گوش میانی دچار می‌شوند.
5 - سرطان پوست
افراد سیگاری 2 برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر ابتلا به نوعی سرطان پوست (پوسته پوسته شدن، برجستگی روی پوست) قرار دارند
6 - فساد دندانها
افراد سیگاری 5/1 مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر از دست دادن زودرس دندانها هستند.
7 - پوکی استخوان
منواکسید کربن یکی از اصلی‌ترین گازهای سمی در خروجی اگزوز اتومبیل و دود سیگار است، میل ترکیبی این گاز با خون بسیار بالاتر از اکسیژن است. این گاز باعث کاهش قدرت عمل اکسیژن در خون افراد سیگاری حرفه‌ای تا 15 درصد می‌شود.
استخوان‌های افراد سیگاری تراکم خود را از دست داده و به راحتی شکسته می‌شود همینطور زمان التیام یافتن و جوش خوردن آنها پس از شکستگی تا 80 درصد افزایش پیدا می‌کند.
8 - بیماریهای قلبی
بیماریهای قلبی ـ عروقی ناشی از استعمال دخانیات بیش از 600 هزار نفر را در سال در کشورهای توسعه یافته از بین می‌رود استعمال دخانیات باعث افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون، افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و گرفتگی عروق و نهایتا ایجاد حمله قلبی و سکته می‌شود.
9 - زخم معده
استعمال دخانیات مقاومت معده را در برابر باکتریها پایین می‌آورد؛ همچنین باعث تضعیف معده در خنثی سازی اسید معده و مقاومت در برابر آن بعد از غذا خوردن و بر جای ماندن باقیمانده اسید در معده و در نتیجه تخریب دیواره آن می‌شود.
زخم معده افراد سیگاری به سختی درمان می‌شود و احتمالی بهبودی آن تا زمانی که فرد سیگاری اکثرا اندک است.
10- تغییر رنگ انگشتان
قطران موجود در دود سیگار در اثر استعمال مستمر دخانیات روی انگشتان و ناخنها جمع شده و باعث تغییر رنگ آنها به قهوه‌ای مایل به زرد می‌شود.
11 - سرطان رحم و سقط جنین
استعمال دخانیات در دوران بارداری می‌تواند باعث افزایش خطر زایمان نوزاد با وزن کم و بروز مسایل بهداشتی در آینده شود. سقط جنین در مادران سیگاری 2 تا 3 برابر بیشتر است
12 - تغییر شکل دادن سلولهای جنسی در مردان
استعمال دخانیات باعث کاهش تعداد اسپرم و کاهش جریان خون در آلت تناسلی مردان و ناتوانی جنسی در این افراد می‌شود. ناباروری جنسی در مردان سیگاری نیز متداول‌تر از افراد غیر سیگاری است.
13 - سرطان
بیش از 40 عنصر سرطانزا در دود سیگار وجود دارد احتمال سرطان ریه 22 مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری است.
طبق تحقیقات بی شماری که انجام شده است در صورت ادامه استعمال دخانیات توسط افراد سیگاری، احتمال مبتلا شدن آنها به انواع سرطان‌های دیگر از قبیل زبان، دهان، غدد، بزاق و حلق (6 تا 27 برابر)، سرطان بینی (2 مرتبه بیشتر)، گلو (12 مرتبه)، مری (8 تا 10 برابر)، حنجره (10 تا 18 برابر)، معده (2 تا 3 برابر)، کلیه (5 برابر)، آلت تناسلی مرد (2 تا 3 برابر)، لوزالمعده (2 تا 5 برابر) مقعد (5 تا 6 مرتبه) وجود دارد.
کسانی که سیگار کشیدن را ترک می کنند، عموماً می توانند پس از چند سالی به سطح افراد غیرسیگاری برسند، به ویژه اگر ترک سیگار را در جوانی انجام داده باشند. ترک سیگار ممکن است در چند مرحله انجام شود، از این رو تلاش مداوم امری ضروری است. فرآورده های حاوی نیکوتین که به ترک سیگار کمک می کنند، مانند پچ، آدامس، شکل استنشاقی یا اسپری بینی می توانند در کاهش تمایل به سیگار کشیدن و تخفیف علائم ترک موثر باشند.
کاربرد این محصولات در کنار انگیزه قوی برای ترک و وجود سایر حمایت ها مانند حمایت خانواده، دوستان، گروه ترک سیگار یا حمایت های تلفنی می تواند بسیار موثر باشد. برخی داروهایی که در آن ها نیکوتین به کار نرفته است می توانند فرد را در ترک سیگار یاری کنند. این داروها شامل بوپروپیون(زیبان) و نورتریپتیلین(آونتیل) هستند. هر دوی این داروها با نسخه پزشک به فروش می رسند. در برخی افراد کاهش تدریجی مصرف قبل از ترک، به کاهش علائم ترک کمک کرده و به آن ها اجازه می دهد که رفتارهای خود را به تدریج تغییر دهند.
استراتژی های کاهش تدریجی مصرف شامل به تاخیر انداختن هر وعده سیگار کشیدن، کاهش تعداد سیگارها و دودکردن بخش کمتری از هر نخ سیگار است. گر چه کاهش تدریجی مصرف می تواند برخی خطرات تهدید کننده سلامتی را کاهش دهد، اما برای سیگارکشیدن منطقه بدون خطر وجود ندارد. کاهش تدریجی نمی تواند جایگزین ترک سیگار شود.
ترک سیگار مثل هر اعتیاد دیگر و بلکه سخت تر از اعتیادهای دیگر است. برای ترک باید:
1) اول تصمیم جدی با خودتان بگیرید.
2) ترک تدریجی در مورد شما خیلی کارآیی ندارد، باید به یکباره آن را کنار بگذارید.
3) مقدار پولی را که در هر روز صرف خرید سیگار می کردید، محاسبه و از این پس به عنوان پاداش ترک سیگار برای خود چیزی را که همیشه دلتان می خواست بخرید، تهیه کنید.
4) یک نفر از دوستان یا اعضاء خانواده را مسئول کنترل خودتان کنید و به او 000/50 تومان بدهید و بگویی اگر ظرف ده روز آینده هیچ سیگاری نکشیدید، آن را به شما برگرداند و اگر سیگار کشیدید، آن را به عنوان تنبیه دیگر به شما ندهد.
5) اگر ظرف این مدت سیگاری نکشیدید برای خود با پولی که پس می گیرید ، جشنی را گرفته و تجربه زندگی بدون سیگار را به خود تبریک بگویید.
